Neuropsychologische tests

DigiDiag

Neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met de functies van het brein en de relatie daarvan met gedrag.

Aangezien het niet eenvoudig is om daadwerkelijk metingen in de hersenen uit te voeren, moet er vaak aan de hand van prestaties op neuropsychologische tests in kaart gebracht worden hoe het met de verschillende functies van de hersenen gesteld is.

Zulke tests bestaan uit goed doordachte opdrachten die een proefpersoon moet uitvoeren, om bijvoorbeeld vast te stellen in welke mate geheugen, aandacht en bijvoorbeeld waarneming functioneert.

Tot voor kort werden zulke tests voornamelijk met pen en papier uitgevoerd, omdat normen voor digitale instrumenten nog niet beschikbaar waren en tot een aantal jaren geleden de techniek ook niet gebruikersvriendelijk genoeg was voor gebruik door deze populatie.

Binnen het Metrisquare platform zijn in de afgelopen 10 jaar zowel nieuwe digitale tests ontwikkeld, als ook nieuwe normen verzameld voor de klassieke tests. Zowel de klassieke als de moderne tests kunnen nu op een digitaal tablet worden afgenomen.

Klassieke neuropsychologische tests

Block Tapping

In deze test lichten blokken in steeds langer wordende reeksen op. De proefpersoon wordt gevraagd de reeks te herhalen. De proefpersoon doet dit in het Metrisquare systeem op het tablet. De software bepaalt op de achtergrond automatisch of de reeks juist herhaald wordt. Indien de proefpersoon binnen eenzelfde spanne, de reeks twee maal foutief herhaalt wordt de taak automatisch afgebroken. In het Metrisquare zijn normen opgenomen voor deze digitale versie van de test.

Rey Complex Figure Test

In deze test wordt de proefpersoon gevraagd een complexe figuur na te tekenen. Op basis van een scoringssysteem met 36 punten wordt de getekende figuur beoordeeld. Voordeel van het Metrisquare systeem is hier dat de tekening op een later moment als een video opnieuw afgespeeld kan worden. Scoren is dus ook op een later moment mogelijk.

Taylor Complex Figure Test

De Taylor complexe figuur is een alternatief voor de complexe figuur van Rey. De test is oorspronkelijk ontwikkeld in 1969 door L.B. Taylor. De test kan gebruikt worden als herhalingsmeting van een eerdere afname van de complexe figuur van Rey: de moeilijkheid is vergelijkbaar, maar de proefpersoon kan dan geen beroep doen op de eerder geleerde figuur van Rey.

Trailmaking Test

De TMT bestaat uit deel A en deel B. In deel A is het de bedoeling dat de cliënt een lijn trekt – zonder de pen van het blad te halen – tussen alle omcrikelde cijfers, van laag naar hoog en in de juiste volgorde. In deel B staan zowel cijfers als letters. Het is de bedoeling dat de cliënt wederom een lijn trekt van het eerste cijfer, daarna de eerste letter van het alfabet, vervolgens het tweede cijfer en de tweede letter van het alfabet en zo verder (1-A-2-B-3-C). De tijd wordt opgenomen. De TMT beoogt verdeelde aandacht en cognitieve flexibiliteit te onderzoeken. In het Metrisquare platform zijn eigen normen voor de digitale TMT opgenomen op basis van onderzoek door Rijksuniversiteit Groningen, in samenwerking met Koninklijke Visio.

Kloktekenen

In het eerste deel van deze test wordt aan de proefpersoon gevraagd de cijfers van de wijzerplaat van een klok op de juiste plaats neer te zetten. Vervolgens dient de proefpersoon de wijzers op bepaalde tijden te plaatsen.

Moderne neuropsychologische tests

Perceptuele Organisatie

In DigiDiag zijn een aantal subtests van de Leuven Perceptual Organization Screening Tests (L-POST) beschikbaar:

  • Figure Ground Segmentation
  • Global Motion Detection
  • Shape Ratio Discrimination

Deze tests worden gebruikt voor het meten van de waarneming en dan met name het herkennen van objecten.

Emotieherkenningstest (ERT)

In de ERT (Emotion Recognition Task), die in 12 talen beschikbaar is, veranderen afbeeldingen van neutrale gezichten geleidelijk in een uitdrukking van een bepaalde emotie. De proefpersoon moet aangeven welke emotie bedoeld wordt. De resultaten worden vervolgens vergeleken met de prestaties van 418 gezonde proefpersonen in de leeftijd tussen 8 en 88 jaar oud.

Visueel zoeken

De RVST (RevArte Visual Search Task) toont velden van complexe stimuli, waarvan er steeds een aantal overeen komen met het in het midden getoonde figuur. De proefpersoon wordt gevraagd deze figuurtjes te zoeken. Op de achtergrond worden de correcte en incorrecte responsen geregisteerd. Daarnaast worden de zoektijden en het zoekpatroon bijgehouden en in de rapportage getoond, opgesplitst in prestaties rechts/links.

Kleurwoorden

De Coloured Words Attention Test (CWAT) is ontiwkkeld binnen Metrisquare. Het concept is vergelijkbaar met dat van de klassieke Stroop-test. Bij de klassieke Stroop-test is veel handwerk door de proefleider nodig. De CWAT is echter volledig automatisch af te nemen: de cliënt kiest zelf de juiste antwoorden en de computer scoort de responsen.

Spatieel geheugen

De Spatial Memory Test maakt deel uit van de Visuo-spatieel Neglect Testbatterij van N. Vaes. De proefpersoon ziet steeds een bol in beeld komen, waarin deze een streep moet zetten. Meteen daarna verschijnt op die plek een eenvoudige lijntekening. De proefpersoon wordt later gevraagd de eerder getoonde afbeeldingen op te noemen. Er volgt uiteindelijk ook een uitgestelde herkenningsfase.

Doorstreeptaak

De Diamond Cancellation Task maakt deel uit van de Visuo-spatieel Neglect Testbatterij van N. Vaes. In een veld met stimuli, aangeboden op A3-formaat, moeten ruitjes gezocht worden. De proefpersoon moet deze doorstrepen op het tablet. Op de achtergrond worden de responsetijden en omissies automatisch geregistreerd, evenals het zoekpatroon.

Wil je meer informatie of gebruik maken van de neuropsychologische tests?